Een appel uit Nieuw-Zeeland is soms goedkoper dan een appel van de boomgaard om de hoek. Kippen reizen duizenden kilometers voordat ze als filet op ons bord belanden. Tomaten uit Spanje reizen heel Europa over, terwijl de kassen hier leegstaan. Dit klinkt als een slechte grap, maar het is de realiteit van ons mondiale handelssysteem. En dat is niet alleen verwarrend, het is ronduit absurd!

Er was een tijd dat ik de mens als een plaag zag. Als een ziekte die zich als een virus over de aarde verspreidde. Waar wij mensen ook kwamen, lieten we een spoor van vernieling achter. Wouden gekapt, rivieren vervuild, dieren uitgeroeid, mensen uitgebuit. We leken niets anders te kunnen dan nemen, meer willen en vernietigen. En ik dacht: misschien zijn we wel gewoon zo. Misschien is dit onze aard.

“Wat wil jíj met je leven?”“Wat maakt jouw leven de moeite waard?”“Wat is jouw roeping?”

Er zijn verhalen die je niet zomaar leest. Het zijn verhalen die je zachtjes openvouwt, alsof je een oude doek afrolt vol sporen van een volk, een taal en een plek. Inheemse verhalen zijn zulke verhalen. Ze dragen de adem van voorouders, het ritme van de aarde en de wijsheid van een levenswijze die duizenden jaren oud is.

Kijk eens naar een kaalgeslagen akker. De grond is droog, het leven lijkt verdwenen. Maar wacht een paar weken, maanden of jaren en je ziet iets wonderlijks gebeuren. De natuur weet hoe ze moet herstellen. Mossen verschijnen als eerste. Dan grassen, bloemen, struiken en jonge bomen. Wat ooit leeg was, wordt weer levend. Dit proces heet ecologische successie.

Loop je door een akker vol maïs of tarwe, dan lijkt het landschap op het eerste gezicht ordelijk, overvloedig misschien zelfs. Maar als je stil staat en luistert, hoor je vooral… niets. Geen gezoem van bijen, geen vogels en geen kruipend leven in de bodem. Monocultuur oogt strak, maar het is een systeem dat leven uitsluit. Het maakt de grond arm, de lucht stil en het geheel kwetsbaar.

In een wereld die steeds meer gedomineerd wordt door technologie, lijkt het alsof we langzaam maar zeker vervreemden van de dingen die ons echt mens maken: verbinding, spel en verhalen. Schermen, sociale media en digitale platforms hebben onze aandacht gevangen en daardoor verliezen we iets essentieels. In dit blog wil ik reflecteren op de manier waarop technologie, en vooral schermgebruik, onze kinderen, en onszelf, beïnvloedt.

Over hoe we het spel zijn kwijtgeraakt en waarom we het moeten terugvinden. We spelen steeds minder. Niet alleen kinderen, maar ook volwassenen. Waar het ooit de meest natuurlijke manier van leren, verbinden en leven was, is spelen vandaag de dag gedegradeerd tot een 'tijdverdrijf'. Iets dat je doet als er tijd over is. In onze drukke, doelgerichte samenleving lijkt er nauwelijks ruimte voor wat geen direct meetbaar resultaat oplevert. En precies dat is de kern van het probleem.

Er sluimert iets in de onderstroom van onze samenleving. Een verlangen dat zich lastig laat benoemen, maar diep resoneert: het gevoel dat we iets fundamenteels zijn kwijtgeraakt. Te midden van technologie, groei en vooruitgang is er een leegte ontstaan. Een gemis dat niet op te vullen is met spullen of kennis, maar iets wat dieper gaat, iets wat met wortels te maken heeft. Met aarde. Met herinnering.

Er zijn tijden geweest waarin verhalen niet slechts vermaak waren voor tussendoor, maar het fundament van samenleven, begrijpen en herinneren. Verhalen werden gedeeld rond het vuur, fluisterend doorgegeven onder de sterren, gedragen door stemmen die verbonden waren met het land waarop zij leefden. Ze hielpen mensen hun plek te vinden in de wereld, gaven betekenis aan de seizoenen, aan geboorte en dood, aan verdriet en vreugde. Maar in onze moderne samenleving lijkt die wereld van verhalen steeds verder van ons af te staan.

De illusie van vooruitgang. We leven in een tijd waarin alles sneller, slimmer en efficiënter lijkt te gaan dan ooit. Met een paar klikken bestellen we eten, navigeren we over de hele wereld, en laten we slimme apparaten onze dagelijkse keuzes bepalen. We noemen het vooruitgang. Maar wat als het dat niet is?

Onthechting begint in de wieg. In het Westen noemen we het ‘opvoeding’, maar wat we kinderen vaak bieden lijkt daar in wezen nauwelijks op. Baby’s slapen alleen in hun kamer. Ze worden gevoed op vaste tijden. Ze huilen zonder getroost te worden, 'omdat ze het moeten leren'. Ouders staan er vaak alleen voor, zonder een netwerk van nabijheid, van grootouders, ooms, tantes of buren. Werk en prestatiedruk eisen dat moeders hun kind na tien weken alweer achterlaten in de opvang. We noemen het normaal. Maar diep vanbinnen weet ieder lichaam: dit klopt niet.

Steeds vaker zie je het: kinderen die liever binnen blijven, op de bank met een scherm, dan naar buiten gaan om te rennen, te ontdekken of gewoon wat te hangen. Op het eerste gezicht lijkt dat misschien een keuze, een kwestie van voorkeur. Maar wat als het iets anders is? Wat als kinderen niet stoppen met buiten spelen omdat ze niet willen, maar omdat ze het zijn verleerd?

Zoochose is een psychische stoornis die ontstaat bij dieren die in gevangenschap verblijven. Eigenlijk is zoochose een vorm van mentale nood die zichtbaar wordt door abnormaal gedrag en duidt het op een onvoldoende welzijn.

Wat betekent het om mens te zijn en te leven? Op deze vraag reageren de verschillende volkeren van de wereld met 7000 verschillende stemmen. (Davis, 2009) Elke cultuur heeft iets dat je zou kunnen omschrijven als het 'Verhaal van het Leven'. Dat verhaal is een web van mythen, verhalen, symbolen, rituelen, betekenissen en afspraken die samen de wereld en het leven daarop definiëren. Het is een verhaal dat ons vertelt wie we zijn als mens, als onderdeel van de wereld. Dat ons laat zien wat belangrijk en waardevol is, wat echt is, wat heilig is en wat de rol en het doel van de mensheid op aarde is. De dominante cultuur van de wereld, de "moderne", heeft ook een verhaal over de wereld. Het 'Verhaal van afscheiding'.